MBTI Tiplerini Tanıyalım: INTP

 INTP fonksiyonları sırasıyla Ti-Ne-Si-Fe, kısaca adlandırılışı TiNe’dir. ISTP ile birlikte iki Ti-dom’dan biridir.

Ti, derinlemesine mantıksal analize en uyumlu fonksiyondur. Baskın bir işlev olarak en zahmetsiz olsa da, inşa etmek hala çaba ve zaman gerektirir. Problemleri çözmek ve cevap bulmaya odaklıdır ve çoğu zaman olabildiğince objektif olabilir. TiNe, mantıksal analize dayanarak karar vermek için Ti’yi kullanır. Ti, rasyonalite ve nesnelliği değer vermelerinin sebebidir. Ayrıca, bilgi ve öğrenme için doyumsuz susuzluklarını da tetikler. Ti’nin öğrenmesi sadece bilgi edinme değil, derinlemesine anlamadır. Ti baskın tipler, bir sonuca varınca rahat hissetmek için öncelikle onu iyice analiz etmek isterler. INTP’ler bir şeylerin nasıl çalıştığını anlamak için bir bütünü en küçük parçalarına ayırıp tek tek her ayrıntısını inceler. Tabi ki her INTP dahidir diyemeyiz ama genellikle zeki olduklarını söyleyebiliriz. Aptallığa tahammülleri pek yoktur ama olgunlaştıkça aptallık olarak tanımladıkları şey de değişir. Ti, otorite dahil her şey sorgular. Bunu sonucunda kendi işlerini halletme yolları bulurlar ve diğerlerine garip gelebilirler. Ti-dom’lar verimliliği sever ve yaşamlarının birçok alanında tezahür ettirmeyi mümkün olduğunca dener, örneğin, fikirlerinin yanlış olduğu kanıtlandığında büyük hayal kırıklığına uğrarlar. Ne, inanılmaz derecede soyut ve yaratıcıdır. Her şey arasında milyonlarca bağlantı kurup yeni şeyler keşfeder. Ti gibi fikirleri analiz etmez, onları sentezler. Genel olarak konuşursak, Ti birinin kafasında çalışır. Her türlü gözlemi almak için Ne’yi kullanır ve daha sonra Ti’nin ilginç bir şeyi depolaması için Ti’ye başvurabilmesi gerekir.

Ne, Ti/Si kütüphanesini kullanır böylece bir fikir veya düşünce oluşturmak 10-100 parça bilgi alabilir. Daha az hata yapmak için başkalarının deneyimlerinden mümkün olduğunca çok şey öğrenmeyi tercih eder. Yeni bir şeyler yapması için, zaten yapılanları yakından incelemesi gerekir ki zaman kaybetmesin. Çoğu INTP fikir ve görüş oluşturmak için içgörü ve hayal gücü ile deneyim kullanır. INTP’ler geleceği ve her ihtimali düşünmek için çok zaman harcarlar. Ne yeniliği sever ve sürekli yeni şeyler öğrenmek ister. Birine odaklanmak zordur. Diğer Ne türlerinde söylediğim gibi, bir şeyde belli bir seviyeye geldiğinde sıkılacaktır. Yine de hep bağlı kalacağı bir şey vardır. Ne’nin geleceği düşünmesi, anın tadını çıkarmayı zorlaştırabilir. Ayrıca Ti ve Si, yaptıkları şeyleri inceler, daha iyi yapabileceklerini gösterir. Ne sayesinde Ti, bilgisinin sınırlarını genişleterek ilginç olasılıklar görebilir ve benlik duygusunu genişletebilir. Dış olasılıkları gözlemleyerek Ti, ortaya çıkan potansiyele yaratıcı bir şekilde nasıl uyum sağlayacağını öğrenebilir.

Si, TiNe’nin topladığı bilgileri alakalarına göre bölümlere ayırıp saklar. INTP’ler çok detay odaklı olma eğilimindedirler ve aldıkları tüm gerçekleri ve deneyimleri dikkatlice kategorize ederler. Yeni bilgi topladıkça, ne olacağına dair tahminler yapmak için zaten bildikleriyle karşılaştırırlar. Ti neyin ilginç ve işe yarar olduğuna karar verir. Bu bilgileri tutarken gereksizleri unutur. Bu bilgi parçalama her alanda olabilir. Yani tanıdıkları kişilerle ilgili bilgileri bile bölerek depolayabilirler. Ti liderliğindeki iç dünyayı analizinde oldukça yapılandırılmış ve ayrıntılı hale getirir ve genellikle başkalarına kibir olarak gelebilecek çok güçlü bir iç istikrar hissine yol açabilir. Ti liderliğindeki iç dünyayı analizinde oldukça yapılandırılmış ve ayrıntılı hale getirir ve genellikle başkalarına kibir olarak gelebilecek çok güçlü bir iç istikrar hissine yol açabilir. INTP için, Si en çok bölünmüş kararlar alırken veya nostaljik anımsamalarla uğraşırken devreye girer. Ancak Si, sürekli olarak arka planda takılır, verileri gözden geçirir, tehdit eden durumları hatırlatır, geçmiş tecrübeleri depolar.

Fe, sonuncu yani en zayıf fonksiyon olarak, düzenli değil sadece ihtiyaç halinde kullanılır. Bu INTP’nin insani tarafıdır. Zekalarını insanların yararına kullanmalarını sağlar. Az gelişmiş Fe’ye sahip bir INTP, her türlü sosyal yükümlülükten kaçınır ve sivil görev duygusu yoktur veya çok azdır. Fe, TiNe’nin duygularını işlemesine ve başkalarının duygularına yanıt vermesine yardımcı olan işlevdir. Gelişmesi en uzun zaman alabileceğinden, TiNe’ler ilk yıllarında yaşlanıncaya kadar tam olarak anlayamadıkları bazı karışıklıklar yapabilir. Fe, TiNe’nin duygularını işlemesine ve başkalarının duygularına yanıt vermesine yardımcı olan işlevdir. Gelişmesi en uzun zaman alabileceğinden, TiNe’ler ilk yıllarında yaşlanıncaya kadar tam olarak anlayamadıkları bazı karışıklıklar yapabilir. INTP’ler içe dönük olmalarına rağmen, tanıdık ve rahat oldukları insanların etrafında olduklarında oldukça dışarı dönük davranabilirler. Bununla birlikte, stres hissettikleri durumlarda, INTP’ler duygularını kapatır. Stres altında, duygulardan ziyade mantığa güvenme eğilimindedirler. Ti, basit kurallar oluşturmaya odaklanır; bir duruma en hassas, kendi kendine yeterli ve etkili bir şekilde nasıl gidileceğini anlamak için işlerin nasıl işlediğini inceler. Ti-dom’lar Ti’ye çok fazla güvendiğinde Fe bakış açısını bir tehdit olarak görürler çünkü Fe kişinin ego imajını bozma veya parçalama potansiyeline sahiptir. Fe, sosyal uyumu korumaya odaklanmıştır. Ancak Ti, Fe’yi kısıtlayıcı, zayıf fikirli, aşırı bağımlı yorumlama eğilimindedir. Ti, Fe perspektifini zorla reddeder çünkü sosyal etkiye açık olmanın bağımsızlık ve kendi kendine yeterlilik olasılığını ortadan kaldırdığından korkar ve varoluşsal bağımsızlık olmadan, aptal davranışa kolayca manipüle edilen,beyin yıkanan bir takipçi olacağını düşünür. Bu nedenle, sağlıksız ya da olgunlaşmamış Ti-domlar, ego imajlarını “bağımsız ya da tarafsız” olarak korumak için Fe’yi reddetmeye çalışır. Ti Fe’yi kendi ruhunun önemli ve yararlı bir parçası olarak değil, düşman olarak görür. Kendine eleştirel bir göz atmak istemeyen Ti, Fe ile ilişki kuramadığı için başkalarını suçlayabilir, örneğin, diğer insanları çok aptal veya irrasyonel olarak değerlendirir veya sosyal faaliyetleri çok yorucu veya karmaşık bulur. TiNe her duygunun arkasında derin bir anlamı olduğunu düşünebilir. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, duygularını da analiz edilecek veriler olarak görürler. Şu şekilde düşünebilirler örneğin: “Çok üzgünüm. Gelecekte bir daha asla üzülmemek için ne yapmalıyım? Bu durumla bir daha karşı karşıya gelmemek için duygularımı iyice analiz etmeliyim.” INTP’ler Fe’yi geliştirdiklerinde ise duyguları hakkında daha çok konuşmaya ve onları daha çok göstermeye ayrıca diğer insanların duygularına daha duyarlı olmaya başlarlar.