MBTI Tiplerini Tanıyalım: ESTP

 ESTP fonksiyonları sırasıyla Se-Ti-Fe-Ni, kısaca SeTi ve ESFP ile birlikte Se-dom’lardan biridir.

ESTP’lerin birincil işlevi dışa dönük algılamadır. Se tamamen o anda, somut dünya deneyimleri ve algıları ve fiziksel çevrelerini değişen, analitik iç dünyalarına nasıl bağlayabildikleri ile ilgilidir. Dünyayı sağlam bir güç olarak görürler ve bilgiyi somut, sağlam bir şekilde almayı tercih ederler. Çevrelerindeki dünyada istikrar ararlar. SeTi her anın eğlenceli ve değerli şekilde harcanması gerektiğini düşünür. Hayatı eğlenceli hale getirmek için ellerinden geleni yaparlar. Kısa aralıklarla çalışabildiklerinde daha üretkendirler ve hareket etmek için kademeli olarak molalar verebilirler. ESTP’ler dürtüsel olma eğilimindedir. Bu davranış, o andaki algılarının doğrudan bir sonucudur. Anlık sahip oldukları bilgilere dayanarak ani kararlar alırlar. Mutlu olmaları için hayatta belli bir düzeyde dürtüselliğe ihtiyacı vardır. Programlı olabilirler ama programın onlar için önemli şeyleri yapmalarına engel oluşturmasını sevmezler. Ayrıca zaman zaman kuralları çiğneyebilirler. Ancak düşündükleri şey kurallara isyan etmek değil yapacakları eylemlerdir. Kurallar belirli şeyin belirli bir şekilde yapılmasını söyleyerek kısıtlamalar koyar. SeTi’ler ise hemen sonuca varmak ister. Hemen harekete geçmemekte zorlanırlar. Yani kurallara ters düşmek kişiliklerinin bir parçasıdır diyemeyiz, fakat kuralların sonuçlardan önemli olması durumunu saçma bulurlar.

SeTi insanlarla bir şeyler yapmaktan gerçekten zevk alır. Heyecan ve macera isterler. Doğayı keşfetmek, fiziksel sporlara katılmak ve fiziksel dünyada bir şeyler yapmak onlar için çok rahatlatıcıdır. Se, SeTi’lerin güzelliğe çok değer vermelerini sağlar ve özellikle doğada güzel, sakin bir ortam aramaları muhtemeldir. Çevrelerinin onlar üzerinde güçlü bir etkisi vardır ve fiziksel çevrelerinin çok farkındadırlar. Se, çok somut deneyimleriyle ilgilidir, bu nedenle sanat veya elleriyle çeşitli işlerle uğraşmayı (mekanik, farklı zanaat dalları gibi) çok severler. Somut şeyler yaratırken, diğer insanların deneyimleyebileceği ve zevk alabileceği gerçek dünya yollarında anlam ifade ederek bilgi ve becerilerini kullanmaya başlarlar.

SeTi’ler, etraflarında o an olup bitene çok odaklıdır. Geleceği planlamayı zor bulabilirler. O ana o kadar bağlılardır ki, kendilerini içinde buldukları mevcut durum sanki tüm dünyalarıymış gibi gelir. Ancak bu, kendilerine hemen görünmeyen şeyleri işleyemeyecekleri anlamına gelmez.

Si maddi dünyaya göre muhafazakar iken, Se daha liberal ve yenilik odaklıdır. Se türleri yeni hisleri, fiziksel heyecanları ve maddi rahatlıkları sever. Yeni deneyimlerin heyecanının tadını çıkarırlar. Diğer türlerin çevrede görmedikleri detayları hemen fark ederler. Dış mutlaka dikkate değer bir şeyler vardır. ESTP’ler genellikle keskin gözlem güçlerinden yararlanan hobilerden hoşlanırlar.

SeTi’ler Ti’yi sorunları çözmek ve cevaplar bulmak için kullanır. Ti en iyi şekilde derinlemesine mantıksal analize uygundur. SeTi’ler aslında içgüdüsel ve nesnel mantık yanları arasında oldukça dengelidir, ancak bazen daha nesnel olmak için duyguları dışlarlar. Bunu genellikle problem çözerken, yeni bir aktiviteye başlarken veya tartışırken yaparlar. Ti ayrıca iç dünyaya yapı ve düzen getirmek için çalışır. Bu iç yapılanma, ESTP’lere iyi bir iç kontrol duygusu verir. İçsel olarak, ESTP’ler öz disiplinlidir, düşüncelerini ve hedeflerini bağımsız olarak yönetmek için çalışırlar. Se ile birleştiğinde, ESTP’lerin sorunlarına bazı yaratıcı çözümler sunar. Ti fonksiyonu, meraklarını ve işlerin tam olarak nasıl çalıştığını anlama ihtiyacını da artırır. En pratik hareket tarzını belirlemek için genellikle bir durumun tüm yönlerini araştırmak isteyeceklerdir.

Ti, öncelikle öğrenmeyle ilgilenen kısmıdır. Sadece bilgi edinmek değil, karmaşık şeyleri derinlemesine anlamakla ilgilenir. SeTi, gerçek dünya sorunlarına odaklanmayı sever. Sadece öğrenmek istemezler öğrendikleri bilgilerle bir şeyler yapabilmeyi isterler. Her ne kadar analiz etmeyi ve üzerine düşünmeyi sevseler de baskın kullandıkları Se en küçük ayrıntıya takılı kalmak yerine hareket halinde olmalarını sağlar. SeTi’ler sözlü veya sembolik akıl yürütmeyi kullanarak doğrusal olarak çözümler türetme yeteneğine sahiptir. Bunu, diğer Ti türlerinden de daha iyi yaparlar.

SeTi’lerin genellikle heyecan arayan bir yanı vardır ve spor, kumar, paraşütle atlama, macera seyahati veya otoyolda hız yapmaktan keyif alabilirler. Ancak insanların çoğu zaman görmediği şey, tüm bunların arkasındaki keskin zihindir. Se dışsal olduğundan diğerleri için aşikardır, Ti ise kasıtlı olarak ortaya çıkarılıp paylaşılmadığı sürece içseldir ve gizlidir. SeTi yeni deneyimleri sever. Her zaman deneyecekleri bir şeyler ararlar. Beyinleri sürekli olarak taktiksel eylem arayışında olduğundan, üzerinde çalıştıkları görev için vücutlarını hiç kullanmadıklarında kolayca sıkılırlar. Çözmek için yeni zorluklara ve sorunlara ihtiyaçları var ve nasıl çalıştıklarını anlamak için bir şeyleri parçalamayı seeverler. SeTi’ler sürekli zorluklara ihtiyaç duyar ve işler çok kolaysa da sıkılabilir. Bazen işleri ilginç tutmak için risk alabilirler. İşleri ve hobilerinin, gerçek dünyada net ve ölçülebilir başarılarla sonuçlandığını görmek isterler. Ustalıktan hoşlansalar da, öngörülebilir veya rutin şeylerde usta olmayı sevmezler.

Fe, ESTP kişiliğinin üçüncül işlevidir. Onları büyük sosyal çevreler ve başkalarıyla bağlantı kurmaya iten şey budur. Arkadaşlarıyla maceralara atılmayı severler ve her zaman ilgi odağı olmaktan mutluluk duyarlar. Problem çözme becerilerini tamamen bencil amaçlar için kullanmak yerine başkalarına yardım etmek ve dünyayı daha iyi bir yer haline getirmek için kullanma dürtülerinde önemli bir faktördür. Güçlü Se’leri nedeniyle, genellikle davranışlarıyla başkalarına sevgi göstermeyi seçerler.

Diğer insanların mutlu olmasını sağlamak için zaman zaman kendi ihtiyaçlarını gözden kaçırabilirler. Başkalarını memnun etmeye ve uyumu korumaya daha fazla odaklanırlar. Kendi değerleri hakkında düşünmek için çok fazla zaman harcamazlar. Akışta kalmayı ve hayatta ortaya çıktıkça belirli konular hakkında nasıl hissettikleriyle ilgilenmeyi tercih ederler. Başkaları için endişe duyarlar ve sorunlara pratik çözümler görebilirler.

Nasıl davranmaları ya da ne söylemeleri gerektiğine dair toplumsal beklentiler söz konusu olduğunda, SeTi’ler biraz saygısız görünebilir. İnsanların önemsiz şeylerden rahatsız olmamayı öğrenmeleri gerektiğini düşünürler. Arkadaşlarıyla dalga geçmekten veya başkalarının düşünebileceği şeyleri sesli şekilde söylemekten korkmazlar, ancak yanlışlıkla birisini gücendirmekten korkarlar.

SeTi’ler genellikle diğer insanların duygularını anlamada iyidir. İnsanlarla ilişki kurmak için yansıtma ve mizah kullanma eğilimindedirler. Kendini ifade etmeyen insanlarla birlikte olmak onlar için zor olabilir ve altta yatan çok duygusal şey olduğunu hissederlerse bu onları rahatsız eder. O kişiyle çok yakın bir ilişkileri olmadıkça, başkalarını duygusal kabuklarından çıkarmak istemeleri pek olası değildir.

Fe ayrıca sosyal olarak anlaşılma ve onaylanma arzusunu da içerir. ESTP’ler başkalarıyla derin bir duygu düzeyinde bağlantı kurmasalar da, Fe’leri hala insanlarla ilişki kurmaktan kaynaklanan onaylanma duygusunu arzular. Dolayısıyla, ESTP’lerin belirli bir derecede sosyal katılıma ihtiyacı vardır.

Bununla birlikte, bu işlev ESTP’ler için Ti kadar iyi geliştirilmemiştir. Bazen ESTP’ler Fe’yi oldukça iyi kullanabilir ancak diğer zamanlarda, diğer insanlara karşı şaşırtıcı bir şekilde düşüncesiz olabilirler. Gerçeklere ve mantığa odaklanmak ile diğer insanların duygularını ve duygusal tepkilerini aşırı analiz etmek arasında gidip gelebilirler. Sağlıksız durumlarda, ESTP’ler, olumsuz olsa bile, sadece duygusal geri bildirim almak için diğer insanları kışkırtabilirler.

Ni, bir SeTi’nin kullandığı son süreçtir. Etraflarında olup bitenlere o kadar odaklanmışlardır ki, sezgileri her zaman aklına gelmez. İç dünyalarını belirsiz bir şekilde sezgisel olarak deneyimlerler. Dış  dünyayı çok katı ve değişmez olarak görmelerine rağmen, daima içsel olarak gelişir ve değişirler. Çeşitli kavramları veya fikirleri düşündüklerinde, onları tek bir tutarlı fikir oluşturmak için bir araya getirdikleri farklı açılardan ve bakış açılarından görme eğilimindedirler.

SeTi’ler geleceğe yönelik hedefler planlayabilirler, ancak bu, çok fazla zaman harcamak istedikleri bir şey değildir. Büyük bir karar vermeleri gerekiyorsa, araştırma yapar ve seçtikleri olası sonucu düşünürler, ancak genel olarak gelecek tahminlerine çok fazla güvenmezler. Geleceği belirsiz bir şekilde düşünmekten zevk alabilirler, ancak olabileceklere çok fazla odaklanmanın anlamsız olduğu düşünürler. Şu anda olanlara odaklanırlarsa ve ortaya çıkan şeylere nasıl uyum sağlayacaklarını bilirlerse, geleceğin otomatik olarak halledileceğini düşünüyorlar. Eğer şimdi yapmaları gereken şeyi belirli yaparlarsa, geleceklerinin bu eylemleri yansıtacağını bilirler. Sezgileri onlar için bile her zaman açık olmayabilir. Ancak burada ve şimdi gerçekleşen eylemleri her zaman kendilerini bir sonraki adıma hazırlamaya odaklandığından, belirsiz bir anlamda geleceğin ne getireceğinin farkındadırlar.

Genel olarak konuşursak, Ni, Se gerçek dünyada bunun için net bir kullanım görebildiği sürece soyutla başa çıkabilir. Tipik olarak, SeTi soyut bir konuyla ilgilenmeyi seçerse, bunun nedeni akıllarında belirli bir amacı olmasıdır. Genellikle kendi iyiliği için spekülasyondan hoşlanmazlar. Aksine, bilgiyi çeşitli görevlerde daha yetenekli olmalarını sağlayan araçlar olarak görürler. SeTi’ler soyut fikirleri, kavramları ve konuşmaları idare edebilirken, pratik, gerçek dünya değeri görmezlerse bu tür düşüncelerden çabucak yorulabilirler. Bir soyut fikirden diğerine hızlı bir şekilde art arda atlamak yorucu olacaktır ve muhtemelen onların sohbete olan ilgilerini hızla kaybetmelerine neden olacaktır.

SeTi’ler Ni’leri ile kalıpları görebilir ve bağlantı kurabilir. Örneğin, karmaşık bir teori okunduğunda, hemen mantıklı gelmeyebilir, ancak yeni bir etkinliğe geçtikten sonra bilinçaltı noktaları birleştirir. Bu güzel olsa da, onlara çok fazla güvenmek çok yorucu olabilir. İçgüdülerine güvenmeyi öğrenmeleri gerekirken, sezgisel önsezilere aşırı güvenmek onları her şeyden daha fazla paranoyak hale getirebilir.

SeTi’nin analizinin çoğu bilinçaltında yapıldığından, mantıklarını etkili bir şekilde açıklamakta zorlanabilirler.  Sezgisel yönleri her zaman bir şeyleri daha derinden anlamaya çalışır ve özünü keşfetmek ister, ancak doğrusal bir şekilde düşünmedikleri için dili soyut düşünce süreçlerine sokmak çok çaba gerektirir.